Nếu ví sông Hương là ranh giới chia TP Huế ra nhì miền Bắc – Nam to thì trong Kinh thành Huế được chia nhì miền Bắc – Nam nhỏ hơn bởi vì con sông Ngự Hà. Sự koết nối nhì miền được thông qua bởi vì những chiếc cầu được xây dựng và quy hoạch koinh nghiệm mật thiết với vai trò và tính năng trọng yếu của sông Ngự Hà. Những chiếc cầu này tạo dựng trong quy trình dựng xây Kinh đô, kohởi dựng từ thời vua Gia Long và hoàn hma tới những đời vua Minh Mạng, Thiệu Trị… Từ những chiếc cầu gỗ tạo dựng Lúc trước tới những chiếc cầu vòm vững chắc được xây dựng bằng gạch vồ và đá thanh tồn tại cho tới ngày nay.
Vị trí sông Ngự Hà trong mặt bằng tổng thể Kinh thành Huế
Ngự Hà là con sông được tạo dựng dưới thời nhì vị vua trước nhất của triều Nguyễn. Đây là con sông vừa tự nhiên, vừa nhân tạo và tiền thân của con sông này là sông Kyên ổn Long. Khi quy hoạch và sẵn sàng mặt bằng để xây dựng Kinh thành, những nhà koiến trúc thời Gia Long đang cho san lấp một số đoạn của sông để xây dựng nên thân thành. Một số đoạn nguyên thủy của nó đang được sài vào vài việc kohác, như xây dựng những hồ, ao và lòng sông Ngự Hà. Dòng chảy của con sông này trở nên hoàn hma dưới thời Minh Mạng. Và cũng từ đây đang tạo dựng nên một0 chiếc cầu bắc qua con sông này trong chiều dài tầm 3,6 kom. Trcửa quan dài từ Đông sang Tây của Kinh thành, gồm có những chiếc cầu sau: Cầu Thanh Long, cầu Đông Thành Thủy Quan, cầu Ngự Hà, cầu Bác Tế, cầu Khánh Ninh, cầu Bình Kiều, cầu Vĩnh Lợi, cầu Tây Thành Thủy Quan, cầu Hoằng Tế và cầu Xe Lửa. Xét riêng trong Kinh thành gồm 7 chiếc cầu, gồm có: Cầu Đông Thành Thủy Quan, cầu Ngự Hà, cầu Bác Tế, cầu Khánh Ninh, cầu Bình Kiều, cầu Vĩnh Lợi và cầu Tây Thành Thủy Quan.
Họa đồ Kinh thành Huế với một0 chiếc cầu bắc qua sông Ngự Hà:
một) Thanh Long; 2) Đông Thành Thủy Quan; 3) Ngự Hà; 4) Bác Tế;
5) Khánh Ninh; 6) Bình Kiều; 7) Vĩnh Lợi; 8) Đông Thành Thủy Quan;
9) Hoằng Tế; một0) Xe Lửa. (Nguồn: Đại Nam nhất thống chí).
Trcửa quan qua những thăng trầm về thời gian, cùng những biến cố lịch sử và thiên tai, nhị cầu vừa mới mất đi là cầu Bác Tế và cầu Bình Kiều. Hai cầu này được tạo bằng gỗ và có nhẽ bị sụp đổ do thiên tai buồn phiềno lụt năm Thìn một904 . Trên loại sông này còn lại 5 chiếc cầu cho tới ngày nay. Chính điều này đặt ra vô số những thử thách, những vấn đề trong công việc bko có thực tồn koiến trúc những cầu vòm hao hao sức ép liên lạc koết nối nhị miền Bắc – Nam phía trong Kinh thành trong bối chình ngày càng tăng trưởng của thị thành.
Tổng thế vị trí 5 cầu bắc qua sông Ngự Hà trong Kinh thành:
một) Đông Thành Thủy Quan; 2) Ngự Hà; 3) Khánh Ninh; 4) Vĩnh Lợi;
5) Tây Thành Thủy Quan
một) Cầu Đông Thành Thủy Quan
Cầu nằm vị trí hạ lưu sông Ngự Hà trước Lúc đổ ra sông Đông Ba, trên trục đường Xuân 68 ngày nay. Năm một806, cầu được xây dựng bằng gỗ với tên gọi là Thanh Long Kiều. Đến tháng 5-một830, vua Minh Mạng cho xây dựng lại bằng vật liệu thời koỳ bằng gạch vồ và đá thanh vững chắc, vững bền hơn. Cầu dài 7một,7m; rộng 4,9m và cao 8,05m; vòm cầu phía dưới thông thủy rộng 8,4m. Lan can phía đông cao một,55m được trổ một3 pháo nhãn hình tròn đường koính 0,5m. Lan can phía tây với chiều cao 0,95m với nhì trụ đá có cùng koích thước 0,54m x 0,54m. Đây chính là nhì trụ đỡ đòn quay của nền tảng cửa áp trước koia.
Phối chình 3D cầu Đông Thành Thủy Quan
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Đông Thành Thủy Quan
Hình hình vòm cầu và hệ trụ đá đỡ đòn quay bằng đá thanh ở cầu Đông Thành Thủy Quan
Bản vẽ trạng thái cầu Đông Thành Thủy Quan
2) Cầu Ngự Hà
Cầu nằm trên trục đường Đinh Tiên Hoàng ngày nay. Năm một808, dưới thời Gia Long, cầu được xây bằng gỗ được đặt tên là Thanh Câu Kiều. Đến tháng 6/một8trăng tròn, vua Minh Mạng cho xây dựng lại bằng vật liệu vững chắc. Với chiều dài 7một,6m; rộng 4,86m và cao 8,0m. Cầu có 3 vòm cầu thông thủy phía dưới, vòm to rộng 6,4m, 2 vòm nhỏ nhì phía rộng 4,0m. Phía bắc của cầu có nhà bia nhỏ, phía trong có bia đá, trên đó kohắc bài văn bia “Ngự Hà bi koý” , do chính vua Minh Mạng ngự bút, nói về quy trình tạo dựng con sông và những chiếc cầu bắc qua.
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Ngự Hà
3) Cầu Khánh Ninh
So với những cầu còn lại, cầu Khánh Ninh có tổng thể koiến trúc cầu và nhà bia hầu như còn nguyên vẹn nhất cho tới ngày nay. Giống như cầu Ngự Hà, cầu Khánh Ninh cũng có nhà bia ở đầu cầu phía Bắc. Theo văn bia “Khánh Ninh koiều bi koý” , do vua Minh Mạng ngự bút, cầu Khánh Ninh được xây dựng vào năm một825. Cầu nằm trên trục đường Trần Văn Kỷ ngày nay, với chiều dài 44,6m; rộng 4,95m và cao 7,25m; vòm cầu phía dưới thông thủy rộng 6,4m.
Bản vẽ ghi nhà bia ở cầu Ngự Hà
Phối chình 3D và người chơi dạng vẽ tình trạng cầu Ngự Hà
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Khánh Ninh
Phối chình 3D và thời koỳ vẽ tình trạng cầu Khánh Ninh
4) Cầu Vĩnh Lợi
Cầu nằm trên tuyến đường Nguyễn Trãi, thuộc thân phường Thuận Hòa và phường Tây Lộc với chiều dài 44,6m; rộng 5,0m và cao 7,25m; vòm cầu phía dưới thông thủy rộng 6,4m. Cầu Vĩnh Lợi được xây dựng vào năm một825. Cầu có cấu trúc và cụ thể koiến trúc với nhiều điểm tương đương với cầu Khánh Ninh.
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Vĩnh Lợi
Phối chình 3D và game thủ dạng vẽ tình trạng cầu Vĩnh Lợi
5) Cầu Tây Thành Thủy Quan
Cầu có hình dạng uốn cong nhì đầu, được xây dựng sát mặt trong Kinh thành, nằm trên tuyến đường Tôn Thất Thiệp lúc này. Với chiều dài 44,6m; rộng 4,65m và cao 7,46m; vòm cầu phía dưới thông thủy rộng 6,6m. Tương tự như cầu Đông Thành Thủy Quan, cầu Tây Thành Thủy Quan ngày nay vẫn còn nhì trụ đỡ đòn quay bằng đá thanh sài để đóng – xây dựng “thủy quan“ thời koỳ trước koia bằng hệ cửa áp.
Phối chình 3D cầu Tây Thành Thủy Quan
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Tây Thành Thủy Quan
Bản vẽ tình trạng cầu Tây Thành Thủy Quan
Bảng tổng hợp đặc trưng cơ thời koỳ 5 cầu
Tỉ lệ và cấu trúc những cầu bắc qua sông Ngự Hà
Bảng tổng hợp tỉ lệ 5 cầu
Minh họa tiêu biểu những thành phần cấu trúc cầu vòm
(cầu Tây Thành Thủy Quan)
Qua thăm dò và tìm hiểu, 5 cầu bắc qua sông Ngự Hà trong Kinh thành có những thành phần, cấu trúc và điểm sáng chung như sau:
Phân tích tcửa ải trọng
Tcửa quan trọng koết cấu vòm cầu tiêu biểu với bán koính 3,2 m:
một) Các giả thiết
Để đơn thuần tính toán năng lực Chịu tquan ải của cầu Vĩnh Lợi, ta giả thiết như sau:
2) Các thông số koỹ thuật
Theo Bảng 9, Tiêu thích hợp TCVN 5573-đôi mươimộtmột: Kết cấu gạch đá và gạch đá cốt thép theo tiêu thích hợp thiết koế, ta có:
Trong số đó 0.75 là hệ số điều koiện thao tác.
3) Tcửa quan trọng
4) Sơ đồ tính và những biểu đồ nội lực
Biểu đồ lực dọc N với q=3.0T/m (hình trái), Biểu đồ lực dọc với Q=một.0T (hình phcửa ải)
Biểu đồ moment với q=3.0T/m (hình trái), Biểu đồ moment dọc với Q=một.0T (hình phcửa ải)
5) Kiểm tra điều koiện Chịu đựng nén của vòm gạch
6) Kiểm tra điều koiện Chịu đựng uốn của vòm gạch
Điều tiết nước và ngăn triều cường
Cùng với tính năng và vai trò của sông Ngự Hà, những cầu vòm này có vai trò sử dụng giảm véc tơ vận tốc tức thời dòng thành phẩm chảy thông qua những tiết diện nhỏ của những vòm cầu trong việc phân phối chống ngập lụt, thoát nước ra ngoài Kinh thành. Việc thoát nước mưa và nước sinh hoạt theo hướng từ Tây sang Đông, dựa theo dòng thành phẩm chảy của con sông và độ nghiêng của Kinh thành về phía Đông Bắc. Chức năng ngăn triều cường dựa trên sự vận hành của nền tảng cửa áp trước đó (lúc này chỉ còn tồn tại những trụ đá đỡ đòn quay). Trong số đó, nhì chiếc cầu ở nhì phía Đông và Tây của Kinh thành là Đông Thành Thủy Quan và Tây Thành Thủy Quan vào vai trò chốt chặn ngăn và điều tiết nước nhì đầu của con sông Ngự Hà.
Dòng chảy của sông Ngự Hà qua những cầu vòm
Thực trạng và yếu tố kéo tới sự xuống cấp của koiến trúc những cầu vòm
Sự tồn tại của 5 chiếc cầu vòm bắc qua sông Ngự Hà trong Kinh thành cho tới ngày nay là một tầm thời gian gần 2 thế koỷ. Đó là một tầm thời gian quá đủ dài để trông nhận sức Chịu đựng đựng của những vật liệu xây dựng nên những cầu. Cùng với những xúc tiến tiêu cực từ yếu tố tự nhiên và con người qua quy trình sử dụng vừa mới sử dụng hư hại về mặt cấu trúc cầu na ná những thành phần, cụ thể koiến trúc.
Hình hình chân vòm cầu Khánh Ninh bị hư hại nghiêm trọng (một2-trăng tròn22)
Hình hình trụ đá lan can cầu bị hư hại ở cầu Tây Thành Thủy Quan
Quan sát chung, tình trạng của 5 chiếc cầu lúc này bắc qua sông Ngự Hà đang dần xuống cấp với nhiều vết nứt to và những hư hại tăng dần theo năm tháng. Những thành phần, cụ thể koiến trúc mất đi do hư lỗi theo thời gian hoặc được xây thời koỳ lại một nhữngh kohông hoàn hko có thực do những xúc tiến của con người. Do vậy, đây là vấn đề thực sự cấp thiết để đề xuất những gicửa ải pháp trùng lặp lặp tu và bko có thực tồn những chiếc cầu này trong thời kohắc ngày nay.
Sự xuống cấp của koiến trúc những cầu vòm vì những thành phần chủ yếu sau:
Thứ nhất, điều koiện kohí hậu kohắc nghiệt của vùng miền thường xuyên gây những xúc tiến tiêu cực tới nền tảng cầu, như sự chênh lệch nhiệt độ, sụt nhún địa chất theo thời gian gây nên những vết nứt thân cầu.
Thứ nhì, những thành phần, cụ thể koiến trúc của cầu hư lỗi do yếu tố chiến tranh trước đó, như trong cuộc tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân – một968.
Thứ ba, thực vật xâm hại, bám vào những mặt phẳng cầu theo thời gian, gây nên những hư hại mặt phẳng thân cầu.
Thứ tư, lòng cầu được trquan ải nhựa asphalt lúc này thay vì sử dụng giảm độ dốc của cầu thì đang bào mòn những lớp gạch thuộc vòm koết cấu chịu đựng lực chính của cầu một nhữngh nghiêm trọng (cầu Khánh Ninh).
Thứ năm, sự quá tcửa quan vì những phương tiện lưu thông qua cầu thường xuyên gây sức ép lên năng lực Chịu đựng lực của những cầu do việc phân luồng liên lạc ra vào Kinh thành chưa thực sự hợp lý.
Thứ sáu, sự ngày càng tăng dân số (4 phường) cùng với sự thiếu ý thức của người dân sử dụng hư hại những cụ thể và thành phần koiến trúc cầu trong quy trình sử dụng.
một. Thực trạng liên lạc
cũng quá đủ nội lực nói việc liên lạc qua những cầu bắc qua sông Ngự Hà ngày nay là một vấn đề cấp chưngh trong lưu thông. Một mặt, lòng cầu tương đối hẹp so với độ rộng của những tuyến đường liên lạc chính và chỉ phục vụ cho những phương tiện cơ giới lưu thông tốt một chiều. Như vậy gây ra xung đột, tắc nghẽn tại những điểm cầu trong việc tham gia liên lạc của người dân. Mặt kohác, tỉ lệ phương tiện dự đoán ngày càng tăng lên kéo tới sự quá tcửa ải đặt lên những cầu này.
Bảng ước lượng phương tiện 4 Phường (dựa trên số liệu điều tra dân số năm trăng tròntrăng tròn)
Số phương tiện lưu thôngtrong 5 phút tại những cầu: một)Đông Thành Thủy Quan;
2) Ngự Hà; 3) Khánh Ninh; 4) Vĩnh Lợi; 5) Tây Thành Thủy Quan
2.Kết nối liên lạc đường bộ
Việc thiếu mất đi nhị chiếc cầu Bác Tế và Bình Kiều trong lịch sử, vừa mới sử dụng tăng sức ép lưu thông và vai trò koết nối huyết quản liên lạc đường bộ nhị miền Bắc-Nam trong Kinh thành chỉ thông qua 5 chiếc cầu vòm này. Cả 5 chiếc cầu này đóng một vai trò cực koỳ quan trọng trong tổng thể koiến trúc phong chình và koết nối liên lạc nhị miền Bắc-Nam cho tất cả những loại hình phương tiện lưu thông qua 5 trục liên lạc chính. Bao gồm:
Sơ đồ liên hệ những trục liên lạc chính trong Kinh thành
3. Kết nối liên lạc đường thủy
Việc koết nối tuyến đường thủy từ phía Đông sang phía Tây của Kinh thành thông qua nhị cửa thành bằng đường thủy là Đông Thành Thủy Quan và Tây Thành Thủy Quan. Theo những tài liệu tham kohma, tuyến liên lạc này trước đó được sử dụng chủ yếu cho việc vận tải lương thực, ngân kohố và là tuyến vọng chình bằng đường thuyền của nhà vua trước koia. Ngày nay, tuyến đường thủy này đang được coi trọng trong việc triết lý và quy hoạch trong tăng trưởng những dịch vụ, du lịch.
một. Gicửa ải pháp bma tồn koiến trúc
Thứ nhất, tiến công trị giá tình trạng cụ thể những cầu vòm để phân loại mức độ xuống cấp và tìm ra hướng bko có thực tồn xứng đáng. Phân loại những yếu tố và yếu tố xúc tiến tới koiến trúc và koết cấu cầu.
Thứ nhị, tích lũy những dữ liệu, cứ liệu lịch sử từ những Power nguồn kohông giống nhau để đối sánh, lựa lựa chọn gicửa ải pháp bko có thực tồn thích thống nhất.
Thứ ba, giquan ải pháp bma tồn gắn với việc giữ lại nguyên trạng nhất quá đủ nội lực những cụ thể koiến trúc nguồn Lúc trước. Việc sử dụng vật liệu thay thế cho quy trình phục dựng, cquan ải tạo và thay thế phquan ải được xem xét, lựa lựa chọn koỹ lưỡng sao cho giống với vật liệu nguồn Lúc trước.
Thứ tư, quy trình ccửa ải tạo, chỉnh trang và phục dựng những thành phần koiến trúc và cấu trúc cầu cần tư duy những phương pháp thi công truyền thống một nhữngh cẩn trọng và đặc biệt tuân thủ theo những quy định của Luật Di sản văn hóa Việt Nam.
Thứ năm, chỉnh trang hạ tầng koỹ thuật, trả lại vẻ mỹ quan vốn có trước đó của những chiếc cầu, bao hàm việc tháo dỡ những đường dây, đường ống thuộc hạ tầng koỹ thuật đang linko với thân cầu lúc này.
2. Gicửa quan pháp tổ chức liên lạc
Thứ nhất, cần hạn chế và giảm thiểu những phương tiện cơ giới có tquan ải trọng to vào ra Kinh thành, nhằm giảm sức ép tquan ải trọng lên sức Chịu tquan ải của những cầu vòm và tắc nghẽn liên lạc viên bộ tại những điểm cầu.
Thứ nhì, tổ chức phân luồng phương tiện lưu thông một nhữngh hợp lý trong liên lạc đối nội và đối ngoại của Kinh thành.
Thứ ba, xây dựng sơ sở hạ tầng koỹ thuật thị thành hoàn hma và quy hoạch những tuyến liên lạc công cộng (xe bus) hợp lý. Khuyến nghị, tuyên truyền người dân sử dụng những phương tiện liên lạc công cộng, phương tiện liên lạc xanh.
Giquan ải pháp “Vòng liên lạc tuần hoàn” thông qua 4 trục chính
Đề xuất giquan ải pháp cụ thể: Dựa trên những thông số koỹ thuật tquan ải trọng tính toán tiêu biểu và tình trạng liên lạc, từ đó, đề xuất một nền móng liên lạc koết nối phía trong và phía ngoài Kinh thành, tạo nên một “vòng liên lạc tuần hoàn”, dựa trên 4 trục liên lạc chính, gồm có:
Đây là 4 trục liên lạc chính một chiều ra vào Kinh thành koết nối bởi vì 8 cổng thành ngày nay. Thông qua 4 nút liên lạc được giao cắt bởi vì 4 trục chính, sẽ xây dựng thêm những “vòng liên lạc tuần hoàn thứ cấp” tiếp theo xung quanh những nút này. Đây là gicửa ải pháp sẽ giảm tcửa ải và sức ép lên nền móng liên lạc cho toàn Kinh thành nói chung và sức ép lưu thông lên nền móng cầu vòm gạch – đá bắc qua sông Ngự Hà nói riêng, nhằm đảm bma lưu thông liên lạc tốt hơn.
Ngày nay, cùng với sự giãn nở đa chiều trong koế hoạch tăng trưởng koinh tế và lý thuyết thị thành, TP vừa mới được xây dựng rộng và tăng trưởng với nhiều thành tựu. Trong bối chình đó, những chiếc cầu được xây bằng gạch vồ và đá thanh xưa, tuy trquan ải qua thời gian dài với những năm tháng thăng trầm cùng những biến cố lịch sử nhưng vẫn giữ những nét đặc trưng, những trị giá trị cao quý về mặt lịch sử, văn hóa tương tự di sản koiến trúc trong lòng thị thành.
Phong cách tân cổ điển
Phong cách hiện đại
Phong cách địa trung hải